Ustawa o uznaniu osobowości prawnej rzeki Odry. 30 kwietnia 2025 podpisy w Sejmie

Posty

30/04/2025 22:29

Spis treści

1️⃣ Dlaczego 30 kwietnia 2025 r. przejdzie do historii?
2️⃣ W jakiej formie jest dziś Odra?
3️⃣ Jaki chcemy, by była?
4️⃣ Co zmieni osobowość prawna Odry – w praktyce, bez prawniczego bełkotu?
5️⃣ Co dalej i jak możesz pomóc?
6️⃣ Podsumowanie w jednym akapicie

Odra na progu „nowego życia”. 30 kwietnia 2025 r. rzeka złożyła… własny podpis? 15:00, 30.04.2025 – do Kancelarii Marszałka Sejmu trafił obywatelski projekt ustawy nadający Odrze osobowość prawną. To finał 90-dniowej zbiórki ponad 100 000 podpisów. Stan tu i teraz: Odra płynie na średnio-niskich wodach, wciąż zmaga się z okresowymi zakwitami „złotej algi” i suszą hydrologiczną. Po co jej osobowość prawna? Rzeka zyskuje prawo do… pójścia do sądu (reprezentuje ją Komitet), dochodzenia odszkodowań i blokowania brudnych inwestycji. Cel na przyszłość: czysta woda, bezpieczne ryby, odrodzony turystyka i model do skopiowania dla innych polskich rzek.

1️⃣ Dlaczego 30 kwietnia 2025 r. przejdzie do historii?

Godzina 15:00 – aktywiści z Komitetu „Czysta Odra” wnoszą do Sejmu plik teczek z podpisami. Symbolicznie „oddają głos” samej rzece.
Po dzisiejszym złożeniu wniosku marszałek ma 3 miesiące, by wyznaczyć pierwsze czytanie. Jeżeli Sejm powie „tak”, Odra stanie się pierwszą rzeką o osobowości prawnej w Europie Środkowo-Wschodniej.
Projekt ustawy: https://ustawa.osobaodra.pl/wp-content/uploads/2025/01/Projekt-ustawy-o-uznaniu-osobowosci-prawnej-rzeki-Odry.pdf oraz informacje: www.osobaodra.pl

2️⃣ W jakiej formie jest dziś Odra?

Parametr (30 kwietnia 2025)	Stan	Co to znaczy?
Poziom wody (Wrocław-Trestno)	283 cm (30 % historycznego maksimum)	Hydrologicznie „średnionisko” – wrażliwa na suszę.
Jakość	pH ustabilizowane; niskie przepływy utrudniają samooczyszczanie	Ryzyko krótkich, lokalnych przyduch.
Złota alga	Wciąż wykrywana w Kanale Gliwickim i 4 punktach Odry, < próg ostrzegawczy	Potencjał toksycznego zakwitu latem.
Fauna po 2022 r.	60 % biomasy ryb stracone; 88 % małży wyginęło	Naturalna odbudowa potrwa dekady bez silnej ochrony.

W skrócie: rzeka żyje, ale balansuje na granicy wytrzymałości – każdy kolejny zrzut ścieków czy upalne lato może ją znów „wyłożyć na brzegu”.

3️⃣ Jaki chcemy, by była?

Czysta, tlenowa woda – poziom zanieczyszczeń i biogenów poniżej norm UE, brak masowych śnięć.
Powrót bioróżnorodności – odbudowa populacji skójkowatych i ślimaków do min. 80 % stanu sprzed 2022 r.
Naturalna, niebetonowana rzeka – więcej meandrów i łąk zalewowych zamiast nowych regulacji.
Magnes turystyczny – kajaki, żegluga pasażerska, wędkarstwo – a nie kolejne „czarne listy kąpielisk”.
Precedens prawny – Wisła, Noteć, Warta już czekają w kolejce.

4️⃣ Co zmieni osobowość prawna Odry – w praktyce, bez prawniczego bełkotu?

Przed	Po (jeśli ustawa przejdzie)
Odra = „rzecz” w Kodeksie cywilnym.	Odra = „osoba prawna” (jak fundacja).
Nikt nie ma obowiązku iść z jej sprawą do sądu.	Komitet Reprezentantów Odry musi reagować na szkody.
Odszkodowania trafiają do budżetu lub… przepadają.	Pieniądze wracają do Funduszu Rewitalizacji Odry.
Firmy liczą kary w „koszty prowadzenia działalności”.	Sąd może zakazać działalności szkodzącej rzece.
Społecznicy bez legitymacji procesowej.	Każdy obywatel - za zgodą Komitetu - może wytoczyć powództwo w imieniu Odry.

To rozwiązanie nie jest fanaberią – działa już przy Rio Atrato (Kolumbia) czy Whanganui (Nowa Zelandia).

5️⃣ Co dalej i jak możesz pomóc?

Śledź sejmowy kalendarz – pierwsze czytanie może być już w wakacje.
Wsparcie finansowe – kampania przechodzi z etapu „zbierz podpis” w fazę „funduj prawników i monitoring”. Szczegóły: osobaodra.pl.
Codzienny wpływ – pij z kranu, nie z plastiku; nie betonuj przyrzecznych działek; zgłaszaj ścieki w aplikacji „Stop Smród”.
Memy i mikro-viral – wstaw na Kwejku własną wersję szablonu „Odra, zostań moją Best RIVER Friend”. Tak, serio.

6️⃣ Podsumowanie w jednym akapicie

Odra jeszcze oddycha, ale od 2022 r. żyje na pogotowiu. Dzisiejszy, 30-kwietniowy podpis pod projektem ustawy daje jej realną szansę zamienić kroplówki w… własne pełnomocnictwo procesowe. Jeśli Sejm powie „tak”, rzeka dostanie głos w sądzie, a my – pierwszy w regionie dowód, że prawo może chronić naturę nie „dla człowieka”, lecz z nią. Teraz wszystko w rękach (i głosach) posłów. Ciąg dalszy nastąpi… i oby nie na liście gatunków zagrożonych.