Bałkańskie „Różowe Pantery” – najlepsi złodzieje diamentów na świecie: 300 napadów, 350 mln $, zero ofiar

Czy wielbiciele legendarnej serii komedii kryminalnych byliby dobrymi przestępcami? Można powiedzieć, że „tak”, bo historia grupy finezyjnych złodziei zwanych nieprzypadkowo „Różowymi Panterami” jest tego niezbitym dowodem.

Wyobraźmy sobie taką scenę: facet dotychczas handlujący malinami z zachodniej Serbii przemierza osiem stref czasowych do Tokio, by obrobić z kumplami jubilera, po czym przemyka między barami sushi z łupem w postaci naszyjnika o wartości 31 milionów dolarów, znanym jako Hrabina Vendome. Takie rzeczy się zdarzają, gdy mamy do czynienia z nieprawymi ludźmi o wybujałej fantazji, a tacy wciąż się rodzą (nie tylko na Bałkanach).

W ten sposób opinia publiczna dowiedziała się o kolejnym skoku grupy, która działała przez 25 lat na całym świecie. Składała się z około 200-250 członków (w tym kilku kobiet), pochodzących z Serbii, Czarnogóry, Chorwacji, Macedonii, Bośni i Hercegowiny. W czasie swej iście filmowej kariery skradli wyszukaną biżuterię z ponad 300 luksusowych sklepów – o łącznej wartości 350 milionów dolarów. Różowe Pantery chętnie wizytowały wybrane lokalizacje w Paryżu, Londynie, Monako i Dubaju, czasami odwiedzając te same sklepy dwukrotnie.

Swój przydomek grupa zyskała w 2003 roku, po pierwszym napadzie i właściwie odegraniu sceny z filmu z Peterem Sellersem. Ukradli wtedy diament o wartości 500 000 funtów od jubilera w londyńskiej dzielnicy Mayfair. Ukryli go w słoiczku z kremem do twarzy, naśladując fragment filmu „Powrót Różowej Pantery”. Nie gloryfikując przesadnie ich przestępczej działalności można stwierdzić, że wnieśli odrobinę polotu do krainy topornych złoczyńców.

Odwiedzali jubilerów w szykownych perukach, przebrani za różne osoby, kołysząc młotkami, którymi rozbijali lady. Terroryzowali sprzedawców błyskając półautomatami, czasem jakimś zawieruszonym granatem. Znikali z klejnotami w teczkach wyłożonych papierem toaletowym, by zapobiec ich zadrapaniom.

Byli zdyscyplinowani i nieszablonowi, podszywali się pod różne zawody, zmieniali płeć, chociaż najbardziej odpowiadały im czarne skórzane kurtki. Biegle władali wieloma językami, co pozwalało im skutecznie i precyzyjnie atakować w każdym zakątku świata.

Ich zuchwałe napady zwykle trwały krócej niż inne złodziejskie blitzkriegi - 90 sekund. Kiedy jeden z nich zostawał aresztowany, jak na przykład Đorđe Rašović po napadzie w Tokio (trwającym rekordowe 36 sekund), kolejny zajmował jego miejsce w organizacji.

„Stali się kimś więcej niż tylko zwykłymi przestępcami. Są bohaterami” – mówi Dragan Ilić, prowadzący poranne audycje radiowe w belgradzkim Radio 92. „Są brutalni, ale nikogo nie zabili. To tak, jakby mówili: możemy pokonać technologicznie zaawansowany Zachód naszą wrodzoną mocą i inteligencją".

Wiedza o postjugosłowiańskich panterach wkradła się do czatów, forów i innych miejsc w cyberprzestrzeni. Jeden z „różowych” jeździł na nartach we francuskich Alpach, po czym slalomem trafił do pobliskiego sklepu jubilerskiego… Inni miesiącami studiują przyszłe lokalizacje, kupują u jubilerów zegarki i zaprzyjaźniają się z obsługą sklepu.

Na forach popularnego serbskiego tabloidu Blic, niejaki Markus dodał komentarz: „Mam nadzieję, że ktoś z organizacji Różowe Pantery przeczyta tę wiadomość i zaprosi mnie do zespołu. Staliście się żywą legendą. Trzymam za was kciuki. Mam nadzieję, że okradniecie Bank Rezerwy Federalnej w Nowym Jorku”.

Pantery wiodą niepozorne życie wśród bałkańskiej diaspory, gdzie mieszają się uchodźcy, byli bojownicy paramilitarnych grup, oportuniści oraz robotnicy, którzy śledzili rozpad Jugosławii w latach 90. Pracują w szpitalach, na budowach, w barach i restauracjach, ale gdy włączą telewizję i oglądają wiadomości, kusi ich szybki zarobek. Słyszą o nieuchwytnej grupie obrabiającej eleganckie sklepy, które z zazdrością mijają w drodze do pracy.

Niektórzy funkcjonariusze organów ścigania sugerowali, że Pantery pracują dla włoskich lub rosyjskich mafii. Inni twierdzili, że są niezależnym syndykatem, którego pieniądze są wysyłane na Bałkany w celu zakupu nieruchomości.

Stali się takimi profesjonalistami, że zainspirowali naśladowców. Aura Różowych Panter otacza sklepy jubilerskie, niczym zaraźliwy, saksofonowy lejtmotyw z filmu, który na swój sposób reklamują. 

Z pewnością proceder, który uprawiają, nie spodobałby się filmowemu inspektorowi Clouseau. Tępiłby (zapewne nieudolnie) osoby takie jak Dragan Mikić, jeden z założycieli, były żołnierz, taksówkarz i sprzedawca używanych samochodów. To on wraz z dwoma wspólnikami udał się do ośrodka narciarskiego Courchevel we Francji. Trójka weszła do sklepu jubilerskiego Doux 31 stycznia 2003 roku o 11:30 rano. Przebrani jak turyści wymachiwali atrapami broni. Skradli biżuterię o wartości kilku milionów dolarów. Mikić został aresztowany następnego dnia, po tym, jak rozpoznał go czujny urzędnik kolejowy. W poczuciu bezkarności płacił banknotem 500 euro za niedrogi bilet, czym wzbudził podejrzenia.

Opisywany jako jeden z mózgów grupy, Mikić nie siedział po cichu w swej celi. W 2003 roku zbiegł z francuskiego sądu. Został schwytany, ale dwa lata później uciekł z więzienia, osłaniany przez inne Pantery prowadzące ostrzał kałasznikowami. W 2008 roku został uznany za winnego i skazany za napady w Courchevel oraz napady w Saint-Tropez, Cannes i Biarritz.

„To zuchwałość” - powiedział prowadzący śledztwo w Monako, Andre Muhlberger. „Nic ich nie powstrzyma. Jeśli przeżyłeś okrucieństwa wojny, a zwłaszcza wojny domowej, nie masz takich lęków i barier jak normalny człowiek”.

Większość Różowych Panter to Serbowie, najczęściej z Niszu, miasta z rzędami bloków o obsypujących się fasadach z otomańskiej doby, wyrastających nad rzeką Niszawą. Wielkoserbski nacjonalizm byłego prezydenta Jugosławii Slobodana Milosevicia odbijał się echem w Niszu przez lata. Wojna na Bałkanach i sankcje sprawiły, że przemysł telewizyjny, tekstylny i metalowy w trzecim co do wielkości mieście Serbii, szybko podupadł. "Slobo" popadł w niełaskę, a niektórzy mieszkańcy postanowili zająć się "robotą na Zachodzie".

Noc w centrum Niszu to obecnie coś na kształt wędrownego karnawału: światła bez splendoru; kawiarenki, które mają lata swej świetności dawno za sobą oraz zapach popcornu sprzedawanego w papierowych torebkach.

„Kiedyś Nisz był popularny. Naśladowaliśmy włoską modę, a na wakacje jeździliśmy do Hiszpanii” - mówi właściciel jednej z kawiarni, który chce pozostać anonimowy w obawie przed reperkusjami. „Ale kiedy zaczęła się wojna i zamknięto granice, straciliśmy kontakt ze światem zewnętrznym. Wszystko to, co mogliśmy zrobić, to zacząć kopiować Belgrad. Dlatego zwróciliśmy się w stronę muzyki turbofolk, broni i mody towarzyszącej przestępcom”.

Nazwiska Niszowian na nakazach Interpolu są łamigłówkami dla niesłowiańskich przedstawicieli prawa: Mladen Lazarević, Milan Ljepoja poszukiwani za napady w Dubaju i Liechtensteinie; Milosz Jovanović poszukiwany w Liechtensteinie; Bojana Mitić, której policyjna fotografia z długimi włosami przywołuje na myśl Bonnie Parker, otoczoną licznymi „Clyde’ami”.

Policja twierdziła, że jej telefon komórkowy jest pełen interesujących numerów. Kobieta była poszukiwana za napad w Dubaju, który nieco się przedłużył (170 sekund). Została nagrana przez kamery monitoringu, jak wsiada do jednego z dwóch sedanów odjeżdżających z piskiem opon po robocie, w której zainkasowano 3 miliony dolarów.

Odpowiedzialni za napad w Dubaju, od lewej: Duško Poznań, Bojana Mitić i Milan Ljepoja

Zakazany urok bałkańskiego stylu – mocno, szybko i głośno.

„Oni tworzą chaos. To nie jest coś, co sam bym zrobił, ale są czaderscy” - mówi Marko Petrović, student ochrony środowiska. „To jeden z ciekawszych tematów w knajpach. Wszyscy o nich mówią. To, co robią, jest oszałamiające i niesamowite”.

Bałkany mają długą historię międzynarodowych złodziei, którzy współpracują ze sobą pomimo etnicznych animozji między Serbami, Chorwatami, czy Muzułmanami. Niektórzy byli zabójcami powiązanymi z UDBA (urząd bezpieczeństwa Jugosławii). Podczas bratobójczych walk w Bośni i w następstwie sankcji Serbię toczyła korupcja i kwitła kontrabanda. Przestępcy i politycy – czasem pod postacią jednej osoby – negocjowali ze sobą umowy dotyczące przemytu rakiji i papierosów.

Jednym z najbardziej znanych bandytów był do dziś popularny Željko Ražnatović, pseudonim Arkan. Ten Serb z Czarnogóry zanim został dowódcą paramilitarnym jednostek działających z dużym zamiłowaniem do zbrodni wojennych, był poszukiwany na całym kontynencie za rabunek, morderstwo i ucieczkę z wielu europejskich więzień. Arkan ucieleśniał serbski nacjonalizm. Posiadał żywego tygrysa jako swoją maskotkę i poślubił największą gwiazdę serbskiego turbofolku Cecę. Nie uniknął losu innych powojennych zbrodniarzy – został zastrzelony w lobby hotelu InterContinental w Belgradzie.

Różowe Pantery były kolejną falą bałkańskich przestępców. Niektórzy członkowie grupy zresztą walczyli na wojnie. „Lata 90. były idealnym czasem na wysyp przestępców na Bałkanach” - powiedział Dobrivoje Radovanović, kryminolog z Belgradu. „Powstała rasa światowej klasy przestępców, z których ci najbardziej agresywni i najgłupsi stali się zbrodniarzami wojennymi. Wraz z działalnością Różowych Panter opinia publiczna niestety uległa fałszywym obrazom i zaczęła ich podziwiać”.

Co najmniej kilkadziesiąt osób, w tym jeden z przywódców Zoran Kostić, zostało aresztowanych w drugiej dekadzie XXI wieku, głównie w Europie. Gilbert Lafaye, prokurator z Chambery we Francji, porównał sieć tej organizacji do globalnej „pajęczyny”. Po nitce policja trafiała do kolejnego kłębka i tak bez przerwy. Obecnie grupa prawdopodobnie przeszła na emeryturę. Wielu skazanych wyszło z więzień i zaszyło się z rodzinami w małych wioskach nad Adriatykiem. 

Jeden z wysoko postawionych serbskich urzędników uważa, że ​​Różowe Pantery mogą być kontrolowane przez większe siły: „Ci przestępcy pochodzą z prowincjonalnych miasteczek Serbii. Potrzeba dużych pieniędzy na takie przestępstwa, a ich celem są przecież najdroższe klejnoty na świecie. Moim zdaniem to zwykłe pionki."

źródło: [1][2][3][4][5][6]